KONSTANTY LASZCZKA

Francja jest rodzonem dzieckiem Grecji, ale przewiezionem na północ. Tam nie rosną te same owoce co na południu, tam niema tego nieba, na którego szafirze, w pełni słońca odbija miękko i lśniąco zaokrąglony kontur formy marmurowej o złagodzonych kantach. Tu inaczej trzeba „łączyc kształt z atmosferą” - jak mówi Rodin.

Fornia francuska stała się niepełną - ale jeśli ją rozumieli wielcy jej rzeźbiarze i dokona i dziel potężnych, to nie były wstanie jej pojąć umysły mniejszej miary, rzeźbiarze pośledniejsi i nauczyciele Po akademiach sztuki. Oni rozumieli te linje zasadniczo, na mocy wzorów których braków nie mogli ocenić - bo trzeba je było odczuwać. Oni to właściwie ci mniejsi, ślepo zapatrzeni w niedoskonałe, choć wielkie dzieła mistrzów, wytworzyli pojęcia, z których wyrósł akademizm. Wzięli z tradycji francuskiej tylko to, co było „chwilami chude” - i to co było „mdłe i rozkoszne” - gładkie, przeciętnie eleganckie - i to nazwali dobrym smakiem lub... wzniosłością. To coś, złożone z błędów, źle zrozumianych zalet lub niedopowiedzeń francuzow zwolna stawało się we Francji i poza Francją akademizmem.

Z tym właśnie pojęciem - a nie tyle z wielką tradycją Francuzów walczył Rodin, szukając prawdy o rzeźbie greckiej - i prostą drogą znalazł się na progu realizmu.

Obywatel Cafais i św. Jan Rodina - to może pierwsze rzeźby naprawdę realistyczne od czasów gotyku Rodin zaczynał swoją sztukę od początku i choć nie był, niestety, prymitywem, to przywrócił rzeźbie bezpośredni kontakt z naturą. Tem różni się od poprzednich realistów francuskich, którzy nawet najbardziej drobiazgowe figury swoje traktowali z akademicką, gładką elegancką i suchą manierą. »Grek pracował z gorączkową, lecz jasnowidzącą energją i nigdy nie pozwolił sobie na wypaczanie natury przez dziurawienie kształtu, przez chudość i zimną sztywność« — pisze Rodin — i wspomina o dwudziestu latach pracy nad zrozumieniem formy greckiej.

czytaj dalej - następna

strony: [1 Laszczka rzeźba portretowa] [2 Laszczka rzeźba portretowa] [3 Laszczka rzeźba portretowa] [4 Laszczka rzeźba portretowa] [5 Laszczka rzeźba portretowa] [6 Laszczka rzeźba portretowa] [7 Laszczka rzeźba portretowa] [8 Laszczka rzeźba portretowa] [9 Laszczka rzeźba portretowa] [10 Laszczka rzeźba portretowa]